Posiadanie narkotyków – umorzenie postępowania

Z danych Komendy Głównej Policji wynika, że w 2019 r. stwierdzono blisko 67 tysięcy przestępstw z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Aż 64% tych przestępstw dotyczyło posiadania narkotyków, czyli czynu spenalizowanego art. 62 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Oznacza to, że co roku Policja zatrzymuje w Polsce ponad 40 tysięcy osób pod zarzutem posiadania narkotyków. W dużej mierze zatrzymywane są osoby posiadające na własny użytek bardzo niewielkie ilości narkotyków. W tym wpisie przedstawię Państwu informacje o tym jaką karą zagrożone jest posiadanie narkotyków oraz jak się bronić przed wyrokiem skazującym.

Posiadanie narkotyków – karalność

Polskie prawo zabrania posiadania narkotyków. Kwestia ta została uregulowana w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii. Zgodnie art. 62 wspomnianej ustawy ten, kto posiada środki odurzające lub substancje psychotropowe, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Co istotne, ustawa poza typem podstawowym przewiduje również typy kwalifikowany i uprzywilejowany przestępstwa posiadania narkotyków:

• Typ kwalifikowany – w przypadku posiadania znacznej ilości substancji niedozwolonych sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10,
• Typ uprzywilejowany – w przypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Jak się bronić?

W wypadku zatrzymania za posiadanie narkotyków uniewinnienie jest bardzo rzadko spotykanym rozstrzygnięciem. Wynika to z charakteru przestępstwa stypizowanego w art. 62 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Zgodnie bowiem z przepisem karalne jest już samo posiadanie narkotyków. Dlatego też uniewinnienie najczęściej następuje w przypadkach, gdy narkotyki zostały podrzucone lub okazało się, że posiadane środki nie są substancjami zakazanymi.

Nie oznacza to jednak, że oskarżony jest pozbawiony realnej możliwości obrony. Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii przewiduje, że w określonych przypadkach postępowanie można umorzyć. Jest to o tyle korzystne, że w wypadku umorzenia zatrzymany pozostaje osobą niekaraną. W praktyce, osoba taka może zatem uzyskać zaświadczenie o niekaralności.

Posiadanie narkotyków a umorzenie postępowania

Umorzenie postępowania może nastąpić w przypadku, gdy zostaną łącznie spełnione następujące przesłanki:

• Ilość posiadanych środków zabronionych była nieznaczna,
• Środki były przeznaczone na użytek własny.

a orzeczenie wobec sprawcy kary byłoby niecelowe ze względu na:

• okoliczności popełnienia czynu,
• stopień społecznej szkodliwości czynu.

Należy mieć zatem na względzie, że umorzenie postępowania może mieć miejsce jedynie, gdy zatrzymany posiadał narkotyki na użytek własny. Innymi słowy sprawca posiadał substancje w celu zażycia, a nie sprzedaży lub udzielenia innym osobom. Nadto, ilość posiadanych środków powinna być nieznaczna.

Nieznaczna ilość, czyli ile?

Ustawodawca nie zdefiniował czym jest „nieznaczna ilość”. Brak legalnej definicji nakazuje odwoływać się do literalnej wykładni przepisu. W myśl definicji słownikowej nieznaczny to „niewielki pod względem ilości”, „mało ważny”. W orzecznictwie i doktrynie przeważają poglądy, zgodnie z którymi „nieznaczna ilość” narkotyku, powinna odpowiadać doraźnym potrzebom uzależnionego i nie przekraczać 1-2 porcji. Istnieją jednak też poglądy, zgodnie z którymi przy ocenie tej przesłanki trzeba brać pod uwagę kryterium proporcji ilości zabezpieczonych substancji do potrzeb sprawcy. W większości przypadków ocena ilości narkotyków następuje z uwzględnieniem następujących kryterium:

• masa wagowa,
• rodzaj substancji zakazanej (tzw. narkotyk miękki, czy twardy),
• jakość (stężenie) substancji zakazanej.

Czy wniosek o umorzenie to tylko formalność?

Zdecydowanie nie. Z uwagi na nieostrość omawianej powyżej przesłanki praktyka prokuratury i sądów jest zróżnicowana. Często zdarza się, że dla jednego prokuratura nieznaczna ilość marihuany to 4 gramy, a dla innego tylko 1,5 grama. Różnice mogą być szczególnie widoczne w porównaniu praktyki organów z dużych miast z tymi z mniejszych powiatów i gmin.

Warto również zauważyć, że przepis art. 62a ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii posługuje się sformułowaniem „postępowanie można umorzyć (…)”, a nie „postępowania umarza się (…)”. Innymi słowy pozytywne rozpatrzenie wniosku o umorzenie postępowania zależy od indywidualnej oceny prokuratora lub sądu. Nie należy zatem traktować po „macoszemu” wniosku o umorzenie postępowania. Prokurator lub sąd powinni zapoznać się z szerokim spektrum argumentów, które przemawiają za umorzeniem postępowania.

Wnioski

Prawomocne skazanie może znacząco utrudnić życie, a nawet przekreślić szanse na otrzymanie pracy lub awans. Dlatego też, warto zadbać o to, by postępowanie karne o posiadanie narkotyków zakończyło się umorzeniem.

Jestem w stanie udzielić Państwu niezbędnego wsparcia w przypadku zatrzymania za posiadanie narkotyków. Moje usługi obejmują zarówno przygotowanie wniosku o umorzenie postępowania, jak i obronę w postępowaniu karnym. Osoby zainteresowane usługami kancelarii zachęcam do kontaktu poprzez poniżej zamieszczony formularz elektroniczny (kliknij „Kontakt”). Istnieje możliwość umówienia konsultacji telefonicznych, za pośrednictwem komunikatorów Microsoft Teams i Zoom oraz osobiście. Dane kontaktowe znajdą Państwo w zakładce “Kontakt” oraz w stopce strony internetowej.