Prawo do grobu to skomplikowane zagadnienie. Szczególnie w przypadku grobów rodzinnych powstaje wiele wątpliwości co do tego kto tak naprawdę ma prawo do grobu. Równie dużo wątpliwości budzi kwestia decydowania o pochówku oraz urządzenia grobu.
W tym wpisie wyjaśnię czym jest prawo do grobu oraz przybliżę przepisy prawne regulujące te kwestie.
Czy grób może być przedmiotem własności?
W Polsce nie jest możliwym nabycie prawa własności do grobu rozumianego jako miejsce pochówku. Zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami miejsce pochówku jest jedynie udostępniane przez zarządcę cmentarza za odpowiednią opłatą. Co istotne, reguła ta dotyczy zarówno cmentarzy komunalnych, jak i parafialnych.
Więcej o chowaniu zwłok i miejscu pochówku przeczytasz w tym wpisie….
Czym jest prawo do grobu?
Regulacje prawne dotyczące cmentarzy, grobów i pochówku znajdują się w ustawie o cmentarzach i chowaniu zmarłych. Funkcje uzupełniającą pełnią w tym zakresie również regulaminy cmentarne.
Ani ustawa o cmentarzach i chowaniu zmarłych, ani żaden inny akt prawny nie definiują jednak prawa do grobu. W orzecznictwie przyjmuje się, że prawo do grobu to wiązka uprawnień o charakterze osobistym i majątkowym. Do tych uprawnień można zaliczyć prawo do: określonego miejsca pochówku, urządzenia grobu i decydowania o jego wystroju, pielęgnacji grobu, jak również prawo do odbywania ceremonii religijnych i kontemplacji.
Komu przysługuje prawo do grobu?
W orzecznictwie przyjmuje się, że uprawnienia do kultywacji pamięci po zmarłych i spoczywających w grobie posiadają przede wszystkim członkowie najbliższej pozostałej rodziny. W przypadku, gdy uprawnionych jest więcej niż jedna osoba ustalenie dysponenta grobem powinno nastąpić za porozumieniem wszystkich uprawnionych ewentualnie w drodze procesu sądowego.
Dysponent grobu
W dyskusjach o grobach pojawiają bardzo często pojęcia opiekuna grobu lub dysponenta grobu. Żadne z tych pojęć nie doczekało się definicji ustawowej. Funkcje te są jednak dość często definiowane w regulaminach cmentarnych. Zazwyczaj regulaminy cmentarne określają, że każdy grób powinien mieć ustalonego opiekuna grobu (dysponenta grobu). Osoba taka jest uprawniona do zarządzania grobem oraz załatwiana wszelkich spraw z nim związanych. W praktyce często dysponentem grobu staje się osoba, która wniesie opłatę z tytułu przedłużenia prawa do dysponowania grobem. Taka sytuacja często rodzi spory. Nie zawsze bowiem dysponent grobu jest osobą, która faktycznie opiekowała się grobem. Zdarza się też, że dysponent grobu podejmuje decyzje dotyczące grobu bez konsultacji z innymi członkami rodziny.
Więcej o sporach o grób przeczytasz w tym wpisie…
Kancelaria Kraków
Pochówek oraz zarządzanie grobem wiąże się z wieloma zagadnieniami prawnymi. Dlatego też w przypadku wątpliwości warto skorzystać z pomocy kancelarii radcy prawnego.
Osoby zainteresowane usługami kancelarii zachęcam do kontaktu poprzez poniżej zamieszczony formularz elektroniczny. Istnieje możliwość umówienia porady prawnej za pośrednictwem komunikatorów Microsoft Teams i Zoom oraz osobiście. Dane kontaktowe znajdą Państwo w zakładce “Kontakt” oraz w stopce strony internetowej.