Spadki

Spadki

Spadki to najczęstsza przyczyna wizyt w kancelarii. W ramach prowadzonej praktyki kancelaria zajmuje się zarówno udzielaniem porad prawnych, jak również reprezentacją klientów w sprawach sądowych z zakresu prawa spadkowego.

Usługi świadczone przez kancelarię z zakresu prawa spadkowego dotyczą m. in.:

• sporządzenia testamentu,
• stwierdzenia nabycia spadku,
• wydziedziczenia,
• uznania spadkobiercy za niegodnego dziedziczenia,
• uzyskania zachowku,
• działu spadku.

Spadki – dziedziczenie ustawowe

Z chwilą śmierci spadkodawcy ogół jego praw i obowiązków przechodzi na spadkobiercę. Istnieją dwa zasadnicze sposoby dziedziczenia – ustawowy i testamentowy. Z tym pierwszym przypadkiem mamy do czynienia w sytuacji, gdy:

• spadkodawca nie pozostawił po sobie testamentu lub,
• żadna z osób, które powołał w testamencie do spadku nie chce lub nie może być spadkobiercą.

Z racji niskiej popularności sporządzania testamentów, to właśnie dziedziczenie ustawowe jest najczęściej spotykanym sposobem dziedziczenia.

Kolejność dziedziczenia

W przypadku dziedziczenia ustawowego w pierwszej kolejności do spadku są powołane dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek. Dziedziczą oni w częściach równych z tym zastrzeżeniem, że udział małżonka nie może być niższy niż 1/4 całości spadku.

Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych.

Może się też tak zdarzyć, że spadkodawca nie miał dzieci ani dalszych zstępnych. Wtedy też do spadku są powołani jego małżonek i rodzice. Tym ostatnim przypadają wtedy udziały w wysokości 1/4 całości spadku.

W braku dzieci, dalszych zstępnych i małżonka, cały spadek przypada rodzicom spadkodawcy po równo.

Spadki – dziedziczenie testamentowe

Drugim ze sposobów dziedziczenia jest dziedziczenie testamentowe, które następuje w oparciu o sporządzony przez spadkodawcą testament. Spadkobierca ma oczywiście prawo w testamencie rozrządzić swoim majątkiem w sposób odmienny od reguł przewidzianych dla dziedziczenia ustawowego. Dopuszczalnym jest na przykład powołanie do spadku osób niebędących krewnymi spadkodawcy.

Forma testamentu

Kodeks cywilny wyróżnia aż sześć sposobów na wyrażenie swojej ostatniej woli – trzy zwykłe i trzy szczególne. Do zwykłych sposobów należy zaliczyć:

• testament holograficzny (własnoręczny),
• notarialny,
• allograficzny (urzędowy).

Dwa pierwsze sposoby są zdecydowanie najczęściej stosowanymi sposobami sporządzania testamentów.

Niegodność dziedziczenia

Nie zawsze osoba powołana do spadku jest jego godna. Kodeks cywilny zawiera przepisy, w oparciu o które dana osoba może zostać uznana za niegodną dziedziczenia. Uznanie za niegodnego następuje już po śmierci spadkodawcy na skutek żądania pozostałych spadkobierców. I tak, zgodnie z art. 928 kc, spadkobierca może być uznany przez sąd za niegodnego, jeżeli:

• dopuścił się umyślnie ciężkiego przestępstwa przeciwko spadkodawcy;
• podstępem lub groźbą nakłonił spadkodawcę do sporządzenia lub odwołania testamentu albo w taki sam sposób przeszkodził mu w dokonaniu jednej z tych czynności;
• umyślnie ukrył lub zniszczył testament spadkodawcy, podrobił lub przerobił jego testament albo świadomie skorzystał z testamentu przez inną osobę podrobionego lub przerobionego.

Wydziedziczenie

Spadkodawca może również świadomie, za swojego życia, wyłączyć zstępnego, małżonka  lub rodziców z dziedziczenia. Spadkodawca sporządza wtedy testament, w którym wskazuje, że pozbawia daną osobę prawa do zachowku.

Z uwagi na prawną doniosłość wydziedziczenia może ono nastąpić tylko i wyłącznie w określonych przez przepisy prawa sytuacjach. Wydziedziczenie jest dopuszczalne jeżeli uprawniony do zachowku:

• wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego;
• dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci;
• uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.