Znana łacińska paremia mówi, że umów należy dotrzymywać (łac. pacta sunt servanda). Znajduje ona swoje odzwierciedlenie również w regulacjach polskiego kodeksu cywilnego. Zgodnie bowiem z art. 471 kc „dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi”.
Kary umowne
Dość często już na etapie zawierania umowy strony decydują się na uregulowanie kwestii niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania. Uzgodnienia te materializują się najczęściej w postaci kar umownych. Są to postanowienia umowne, w oparciu o które strony same regulują jakie konsekwencje prawne poniesie nierzetelny kontrahent. Przykładem może tu być obarczenie kontrahenta karą umowną naliczaną za każdy dzień opóźnienia w realizacji robót budowlanych.
Odszkodowanie za niewykonanie umowy
Brak zastrzeżenia kar umownych w umowie nie stoi na przeszkodzie dochodzeniu odszkodowania od kontrahenta. W celu dochodzenia odszkodowania muszą jednak zaistnieć określone przesłanki. Po pierwsze musi wystąpić:
- zdarzenie powodujące szkodę,
- szkoda,
- oraz związek przyczynowy pomiędzy zdarzeniem a szkodą.
Brak zaistnienia jednej z ww. przesłanek uniemożliwia dochodzenia odszkodowania.
Wysokość odszkodowania
Odszkodowanie na gruncie polskich przepisów ma wyłącznie funkcję kompensacyjną. Oznacza to, że ma ono na celu wyrównanie uszczerbku majątkowego. Nie obejmuje ono zatem tzw. odszkodowań karnych znanych z amerykańskiego systemu prawnego, w którym odszkodowanie stanowi też represję wobec sprawcy czynu zawinionego.
Warto pamiętać, że odszkodowanie na gruncie kodeksu cywilnego może dotyczyć zarówno:
- szkody rzeczywistej (łac. damnum emergens), jak i
- utraconych korzyści (łac. lucrum cessans).
Szkoda rzeczywista powoduje zmniejszenie majątku poszkodowanego. Przykładowo może to być wadliwe wykonanie instalacji grzewczej. W takim wypadku wysokość szkody będzie odpowiadać kosztom usunięcia wad w instalacji. Z kolei, z utraconymi korzyściami mamy do czynienia, gdy poszkodowany na skutek zdarzenia utracił realną możliwość uzyskania korzyści majątkowych. Z tego typu odszkodowaniem możemy mieć do czynienia, gdy umowa zostanie wypowiedziana z winy kontrahenta a poszkodowany utraci możliwość otrzymania wynagrodzenia za kolejne okresy rozliczeniowe świadczenia usług.
Czy konieczna jest wina?
Odpowiedzialność kontraktowa jest oparta na zasadzie winy. Zgodnie bowiem z treścią przywołanego już art. 471 § 1 kc dłużnik odpowiada za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Tym samym odszkodowanie będzie należne jeżeli kontrahent naruszył swoje zobowiązania kontraktowe w sposób zawiniony. Powyższe dotyczy również kar umownych zastrzeżonych w umowie.
Pomoc kancelarii
Kancelaria Radcy Prawnego Maciej Mierecki reprezentuje klientów w sprawach dotyczących odszkodowania za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy. Klientom zapewniam pomoc prawną przy wyegzekwowaniu odszkodowania w należnej kwocie zarówno na etapie przedsądowym, jak i sądowym.
Osoby zainteresowane usługami kancelarii zachęcam do kontaktu telefonicznego lub poprzez formularz elektroniczny. Istnieje możliwość umówienia konsultacji telefonicznych, za pośrednictwem komunikatorów Microsoft Teams i Skype oraz spotkania osobistego. Dane kontaktowe oraz formularz elektroniczny znajdą Państwo w zakładce “Kontakt”.