Umowa pożyczki w rodzinie

Umowa pożyczki w rodzinie stanowi kuszącą alternatywę wobec kredytu bankowego. Zawarcie umowy pożyczki nie wymaga bowiem przejścia rygorystycznego i czasochłonnego procesu analizy zdolności kredytowej. Często wiąże się też z mniejszym oprocentowaniem lub nawet jego brakiem. W Polsce stosunkowo powszechną praktyką jest zawieranie umowy pożyczki w rodzinie.

Umowa pożyczki w rodzinie – jaka forma?

Forma zawarcia umowy pożyczki w rodzinie może być dowolna. Umowa pożyczki w rodzinie może zostać zawarta nawet w formie ustnej i będzie ona skutecznie zawarta. Warto jednak podkreślić, że dla pożyczki, której wartość przekracza 1 000 zł przewidziano wymóg zachowania formy dokumentowej (np. mail, skan podpisanego pisma, sms). Forma ta jest jednak zastrzeżona ad probationem. Oznacza to, że brak zachowania ww. formy nie będzie skutkować nieważnością umowy. W razie niedochowania formy dokumentowej, w przypadku sporu sądowego, nie będzie jednak dopuszczalny dowód ze świadków ani dowód z przesłuchania stron na fakt zawarcia umowy pożyczki. Z uwagi na powyższe zaleca się zawierać umowę pożyczki co najmniej w formie dokumentowej.

Z oprocentowaniem, czy bez?

Przepisy kodeksu cywilnego nie regulują kwestii wynagrodzenia z tytułu zawarcia umowy pożyczki. Milczenie ustawodawcy oznacza, że strony mogą uregulować tą kwestię we własnym zakresie. Umowa pożyczki może zatem przewidywać, że środki finansowe zostaną udostępnione nieodpłatnie. Najczęściej strony jednak umawiają się, że pieniądze zostaną przekazane za wynagrodzeniem. W praktyce jest ono określane w ten sposób, że strony ustalają poziom oprocentowania pożyczki.

Zwrot pożyczki

W umowach pożyczki strony zwykle określają termin zwrotu pożyczki. Jednak nieokreślenie terminu zwrotu pożyczki nie czyni umowy pożyczki nieważną. Zgodnie bowiem z art. 723 kodeksu cywilnego jeżeli termin zwrotu pożyczki nie jest oznaczony, dłużnik obowiązany jest zwrócić pożyczkę w ciągu sześciu tygodni po wypowiedzeniu przez dającego pożyczkę.

Warto zaznaczyć, że bezskuteczny upływ terminu zwrotu pożyczki, powoduje, że biorący pożyczkę popada co najmniej w opóźnienie ze spełnieniem świadczenia. Pożyczkodawca może wtedy domagać się zwrotu odsetek za opóźnienie, niezależnie od odsetek kapitałowych.

Umowa pożyczki w rodzinie – odstąpienie

W myśl art. 721 kodeksy cywilnego dający pożyczkę może odstąpić od umowy i odmówić wydania przedmiotu pożyczki, jeżeli zwrot pożyczki jest wątpliwy z powodu złego stanu majątkowego drugiej strony. Treść tego przepisu jednoznacznie wskazuje, że uprawnienie to przysługuje dającemu pożyczkę do momentu przekazania pieniędzy. Po ich wydaniu uprawnienie to wygasa. Co istotne, uprawnienie to nie przysługuje dającemu pożyczkę, jeżeli w chwili zawarcia umowy o złym stanie majątkowym drugiej strony wiedział lub z łatwością mógł się dowiedzieć.

Umowa pożyczki w rodzinie – podatek

Nie można zapominać o tym, że umowa pożyczki podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Stawka opodatkowania wynosi 0,5% wartości pożyczonej kwoty pieniędzy. W przypadku pożyczek udzielanych w kręgach rodzinnych ustawodawca przewidział zwolnienia podatkowe. Możliwość ich zastosowania będzie jednak zależeć od tego jakie relacje łączą strony umowy oraz od tego jaka była kwota pożyczki.

Warto podkreślić, że podatnikiem jest w tym wypadku pożyczkobiorca i to na nim ciąży obowiązek zapłaty podatku oraz złożenia stosownej deklaracji PCC-3. Brak zapłaty podatku może skutkować nałożeniem sankcyjnej stawki podatku wynoszącej 20%. Warto zatem dochować formalności poprzez złożenie deklaracji podatkowej oraz uiszczenie podatku.

Zabezpieczenie pożyczki

Sporządzając umowę pożyczki warto się zastanowić nad zabezpieczeniem jej zwrotu. Przepisy kodeksu cywilnego dają spore pole możliwości. Jednym z najczęściej praktykowanych sposobów zabezpieczenia są ustanowienie zastawu rejestrowego oraz sporządzenie aktu o dobrowolnym poddaniu się egzekucji.

Pomoc kancelarii

Kancelaria Radcy Prawnego pomaga klientom w sporządzeniu lub opiniowaniu umów pożyczki w rodzinie. Radca prawny Maciej Mierecki oferuje w szczególności:

• przygotowanie projektu umowy,
• negocjowanie zapisów umowy,
• opiniowanie umowy.

Osoby zainteresowane usługami kancelarii zachęcam do kontaktu telefonicznego lub poprzez formularz elektroniczny. Istnieje możliwość umówienia konsultacji telefonicznych, za pośrednictwem komunikatorów Microsoft Teams i Skype oraz spotkania osobistego. Dane kontaktowe oraz formularz elektroniczny znajdą Państwo w zakładce “Kontakt”.